Bài viết dưới đây sẽ trình bày chi tiết về các chuẩn mực kế toán mới nhất của FASB, các tác động đối với doanh nghiệp cũng như đưa ra chiến lược tuân thủ hiệu quả và tích hợp các yếu tố bền vững vào báo cáo tài chính.
Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Tài chính (FASB) được thành lập vào năm 1973, là tổ chức độc lập chịu trách nhiệm thiết lập các chuẩn mực kế toán và báo cáo tài chính cho các công ty tại Hoa Kỳ, được gọi chung là Nguyên tắc Kế toán Được Chấp nhận Chung (GAAP). FASB có nhiệm vụ nâng cao tính minh bạch, nhất quán và khả năng so sánh của thông tin tài chính, từ đó hỗ trợ các nhà đầu tư, cơ quan quản lý và các bên liên quan đưa ra quyết định sáng suốt.
FASB thực hiện điều này bằng cách phát hành Cập nhật Chuẩn mực Kế toán (ASU) để công bố những thay đổi trong Hệ thống Chuẩn mực Kế toán của FASB, đảm bảo báo cáo kế toán phản ánh chính xác tình hình kinh tế hiện tại. Thông qua quy trình minh bạch, FASB tham vấn với nhiều bên liên quan bao gồm doanh nghiệp, nhà đầu tư và chuyên gia để đảm bảo các chuẩn mực này có tính ứng dụng và có thể đáp ứng linh hoạt với những thách thức tài chính mới.
FASB thường ban hành các Cập nhật Chuẩn mực Kế toán (ASU) để đáp ứng nhu cầu mới của báo cáo tài chính. Một số cập nhật quan trọng gần đây bao gồm:
Vào tháng 3 năm 2024, FASB phát hành ASU 2024-01 nhằm làm rõ cách xử lý kế toán đối với các khoản lợi nhuận cổ phần, vốn trước đây không có hướng dẫn cụ thể, dẫn đến sự không thống nhất trong báo cáo. Bản cập nhật này cung cấp ví dụ minh họa về cách các tổ chức nên áp dụng hướng dẫn trong ASC 718 để xác định xem các khoản thưởng này có nên được tính vào kế toán chi trả cổ phần hay không.
Được phát hành vào tháng 3 năm 2024, ASU 2024-02 loại bỏ các tham chiếu đến Tuyên bố khái niệm của FASB khỏi Bộ luật Chuẩn mực Kế toán. Sự thay đổi này nhằm giải quyết mối lo ngại rằng các tham chiếu như vậy có thể ngụ ý rằng chúng có tính bắt buộc, dẫn đến những cách diễn giải khác nhau. Việc loại bỏ các tài liệu tham khảo này nhằm mục đích đơn giản hóa và làm rõ sự khác biệt giữa hướng dẫn có thẩm quyền và không có thẩm quyền.
Những cập nhật này yêu cầu doanh nghiệp phải điều chỉnh lại chiến lược báo cáo tài chính và quy trình nội bộ để đảm bảo tuân thủ.
Việc áp dụng các chuẩn mực mới của FASB mang lại cả thách thức và cơ hội cho doanh nghiệp. Những tác động chính bao gồm:
Để đối phó với những thách thức này, các doanh nghiệp nên áp dụng chiến lược tuân thủ chủ động, bao gồm đào tạo liên tục để nâng cao nhận thức về các chuẩn mực mới, ứng dụng công nghệ để tối ưu hóa quy trình báo cáo tài chính và tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia để đảm bảo tuân thủ một cách hiệu quả.
Một lộ trình triển khai có cấu trúc sẽ giúp doanh nghiệp chuyển đổi dễ dàng hơn sang các chuẩn mực FASB mới. Các bước quan trọng bao gồm:
Thực hiện các bước này một cách cẩn thận sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu gián đoạn và đảm bảo quá trình chuyển đổi sang các chuẩn mực kế toán mới diễn ra một cách mượt mà.
Mặc dù Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Tài chính (FASB) thiết lập các chuẩn mực kế toán theo Nguyên tắc Kế toán Được Chấp nhận Chung (GAAP) của Hoa Kỳ, nhưng tầm ảnh hưởng của nó mở rộng ra phạm vi quốc tế, đặc biệt đối với các doanh nghiệp Việt Nam hoạt động quốc tế hoặc tìm kiếm đầu tư nước ngoài. Việc hiểu các chuẩn mực của FASB mang lại nhiều lợi ích, giúp doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh tốt hơn với các công ty có trụ sở tại Hoa Kỳ, nâng cao tính minh bạch đối với nhà đầu tư tiềm năng và đảm bảo tuân thủ các yêu cầu báo cáo tài chính quốc tế.
Tại Việt Nam, Bộ Tài chính (MoF) đã tích cực thúc đẩy việc áp dụng Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) nhằm nâng cao tính minh bạch và khả năng so sánh của báo cáo tài chính, đồng thời phù hợp với thông lệ kế toán toàn cầu. Vào ngày 16/3/2020, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 345/QĐ-BTC, phê duyệt kế hoạch tổng thể về việc áp dụng IFRS tại Việt Nam.
Khi Việt Nam tiếp tục hội nhập sâu vào nền kinh tế toàn cầu, việc nắm vững cả IFRS và FASB sẽ giúp các doanh nghiệp định hướng tốt hơn trong môi trường tài chính phức tạp và thu hút nhiều cơ hội đầu tư hơn.
Việc cập nhật các chuẩn mực kế toán FASB là điều cần thiết để doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ và đưa ra quyết định tài chính chính xác. Những cập nhật gần đây, bao gồm thay đổi trong dự phòng tổn thất tín dụng, kế toán thuê tài sản và báo cáo bền vững, đã tác động đáng kể đến báo cáo tài chính, chiến lược kinh doanh và yêu cầu tuân thủ.
Để thích ứng hiệu quả, doanh nghiệp nên đánh giá lại khung báo cáo tài chính, nâng cấp hệ thống, tăng cường kiểm soát nội bộ và đào tạo đội ngũ kế toán. Việc chủ động tiếp cận giúp giảm thiểu gián đoạn và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn kế toán đang thay đổi.
Bên cạnh đó, FASB ngày càng chú trọng đến yếu tố bền vững, nhấn mạnh tầm quan trọng của ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị doanh nghiệp) trong báo cáo tài chính. Việc công bố thông tin minh bạch không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu pháp lý mà còn thu hút nhà đầu tư và đảm bảo tăng trưởng dài hạn.
Đối với các doanh nghiệp Việt Nam, việc tiếp cận cả IFRS và FASB không chỉ giúp tăng tính minh bạch mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Khi nền kinh tế Việt Nam tiếp tục hội nhập, các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn kế toán quốc tế sẽ có lợi thế lớn trong một hệ sinh thái tài chính ngày càng liên kết chặt chẽ.
